Waarom een Te Nauwe Vagina Soms Vaginisme Is + 5 Tips

Op internet lees je verschillende dingen. Het kan door stress komen, of gewoon omdat er iets lichamelijks even uit balans is. Het zou allemaal goed moeten komen na een tijdje. Maar na een tijdje is het helemaal niet goed, want je zit nog steeds met hetzelfde probleem. Dan kom je info tegen over vaginisme, maar dat lijkt het ook niet. Vaginisme is dat penetratie onmogelijk is, en dat het altijd zo is, toch?

Nou, niet per se. Een nauwe vagina, zelfs een die niet altijd problemen geeft, kan ook onder vaginisme vallen. Hoe? Dat leg ik hieronder uit. Bovendien krijg je nog een paar tips mee om het op te lossen zodat je eens van seks kan genieten.

Het beste startpunt is om te kijken wat vaginisme dan precies is. Daarna kan ik je uitleggen waarom een te nauwe vagina soms ook onder deze term valt en daaruit kan ik je weer tips geven.

Wat is vaginisme?

Dat is een goede vraag. Als je een zo algemeen mogelijk antwoord wil, kom je ongeveer neer op het volgende:

Vaginisme is een aandoening waardoor de spieren van je vagina zich tijdens penetratie zodanig samenspannen dat penetratie niet of nauwelijks mogelijk is.  Het kan zijn dat dit al bij de eerste penetratie zo is, of het kan door lichamelijke of mentale oorzaken plotseling ontstaan.

Ja, dat is nogal een hap tekst. En dat is best logisch, want vaginisme is een vrij breed begrip, ondanks dat het erop neer komt dat je vagina te strak is.

Dus wat is vaginisme nu precies?

Vaginisme is een aandoening waarin de spieren van je vagina zich onbedoeld samentrekken wanneer er geprobeerd wordt de vagina te penetreren. Dat betekent dus dat dit niet alleen tijdens seks kan gebeuren, maar bij elke vorm van penetratie.

Dit kan een psychische of een lichamelijke oorzaak hebben, maar de uitkomst is hetzelfde: het niet of nauwelijks kunnen penetreren van de vagina, vaak gepaard met (veel) pijn.

Vaak wordt de pc-spier, een spiertje in je bekkenbodem, aangewezen als schuldige, alhoewel we nog niet zeker weten of deze spier wel degelijk de oorzaak is.

Vaginisme kan worden onderverdeeld in 2 typen en 5 gradaties, waar we even kort bij stilstaan.

Vaginisme type 1: Primair vaginisme

Primair vaginisme is simpelweg dat een vrouw nooit pijnloos seks, of helemaal nooit seks heeft kunnen hebben. Ze hebben in feite altijd al vaginisme gehad, maar omdat een vrouw meestal pas rond de tienerjaren gaat experimenteren met penetratie wordt het tijdens die jaren pas ontdekt.

Vaginisme type 2: Secundair vaginisme

Secundair vaginisme is wanneer een vrouw eerst wel normaal seks kon hebben, maar door bepaalde gebeurtenissen dit niet zonder pijn of helemaal niet meer kan doen. Het begint vaak met een lichte irritatie. Seks voelt niet meer fijn, en wordt steeds onprettiger.

De pijn bouwt zich daarna nog verder op tot een punt waarop seks in feite niet meer te doen is, omdat of de spieren dan al te strak zijn om nog enige vorm van penetratie toe te staan, maar meestal omdat de pijn dan te hevig is om te tolereren.

Hevigheid van vaginisme

Zoals ik net al zei, kan vaginisme naast een indeling in typen ook worden onderverdeeld in gradaties, en dat gebeurt volgens de schaal van Lamont. De schaal bestond oorspronkelijk uit 4 niveaus, en is later uitgebreid naar 5 door Dr. Pacik. De niveaus zijn opgebouwd uit gynaecologisch oogpunt.

Niveau 1

De bekkenbodem trekt zich samen, maar dit kan worden verholpen door de patiënt te kalmeren.

Niveau 2

De samentrekkingen kunnen niet meer verholpen worden door de patiënt simpelweg te kalmeren, wat problemen oplevert tijdens het gynaecologisch onderzoek.

Niveau 3

De samentrekkingen in dit niveau zijn zo intens dat de patiënt haar hele bekken omhoogtilt om zo te proberen het onderzoek te vermijden.

Niveau 4

Naast het omhoog tillen van het bekken probeert de patiënt zich nu in het geheel weg te draaien van de gynaecoloog, en drukt ook de dijbenen tegen elkaar aan om alles te blokkeren.

Niveau 5

In dit niveau begint de patiënt naast bovengenoemde bewegingen uit te voeren ook te zweten, en te hyperventileren. De hartslag stijgt en de wil om van de tafel af te gaan is soms zo groot dat de dokter zelfs aangevallen kan worden.

Dit kun je vertalen naar een schaal waarin niveau 1 staat voor irritatie tijdens seks gepaard met samentrekkingen, en niveau 5 voor totale blokkering van alle penetratie en hevige pijnen.

Dat betekent dus dat je vagina niet altijd volledig in blokkeermodus hoeft te staan om onder vaginisme te vallen, en waarom een te nauwe vagina soms ook vaginisme kan zijn.

Maar hoe los je het dan op?

Gelukkig zijn er een reeks technieken die je kan toepassen om van vaginisme af te komen, zeker als penetratie nog mogelijk is. Er zijn zowel oefeningen als meer therapie die je langzaam van je irritatie af helpen. Hieronder een verzameling.

Penetratietraining

Dit is eigenlijk meer bedoeld voor vrouwen waarbij de penetratie bijna niet meer mogelijk is, maar het kan zeker geen kwaad om dit ook te doen als het niet zo ernstig is.

Tijdens penetratietraining wordt de vagina langzaam getraind om te wennen aan penetratie, en om dit dus ook toe te staan. Het begint met een klein en dun voorwerp, zoals een wattenstaafje, waarbij de voorwerpen steeds groter en breder worden. Dit totdat normale penetratie mogelijk is.

Kegeloefeningen

Kegeloefeningen zijn vernoemd naar de gynaecoloog Arnold Kegel, en bestaan uit een aantal verschillende oefeningen waarbij je je bekkenbodemspier aan- en ontspant op een bepaald ritme.

Oefening 1

Deze oefening betreft het aanspannen van de bekkenbodemspier. Wanneer je je urine probeert op te houden, ben je bezig met het aanspannen van deze spier. Je kan dus doen alsof je je urine inhoudt.

Je begint met het aanspannen van de bekkenbodemspier, dat hou je zo’n 10 seconden vol. Daarna laat je weer los en ontspan je de spier weer eventjes. Deze cyclus herhaal je meerdere keren per dag.

Oefening 2

De tweede oefening is hetzelfde, maar toch precies het tegenovergestelde. De cyclus, en de herhalingen hou je hetzelfde, maar in plaats van de bekkenbodemspier aan te spannen, ontspan je deze juist (alsof je je juist ontlast).

Oefening 3

De derde en laatste oefening is een combinatie van de twee vorige. Weer is de cyclus en het aantal herhalingen hetzelfde, maar gedurende die 10 seconden wissel je zo snel mogelijk af tussen het (succesvol) aanspannen en ontspannen van je bekkenbodemspier.

Hoeveel herhalingen je per dag doet ligt aan jou, maar het is aan te raden alle oefeningen minimaal 10 à 20 keer per dag te herhalen. Na een aantal weken zal je dan merken dat je bekkenbodemspier sterker is geworden en je meer controle over deze spier hebt. Zo ga je zelf het onbedoelde samentrekkingseffect tegen.

Psychische aanpak

Zoals ik eerder al zei heeft vaginisme naast fysieke vaak ook psychische oorzaken. Denk aan trauma’s, of angst voor problemen voor, tijdens, of na seks. In sommige gevallen kan seksueel misbruik ook tot vaginisme leiden.

Daarom kunnen therapieën vaak ook een goede werking hebben; hieronder een greep van relevante therapieën.

Sekstherapie

Deze therapie is vooral gericht op het verwijderen van de angst voor seks. Zij het angst voor penetratie, angst voor nadelige gevolgen (denk aan het breken van het maagdenvlies), of wat dan ook. Dit kan gedaan worden door of bij de vrouw zelf de angst weg te halen, of door de band tussen de partners sterker te maken. Hierdoor neemt het vertrouwen toe en de angst af.

Gedragstherapie

Nu hoor ik je denken: ‘’Gedragstherapie? Is dat niet voor mentale stoornissen?’’ En daar zit ook zeker een kern van waarheid in, want over het algemeen is het ook daarvoor bedoeld, maar dat wil niet zeggen dat er ook een toepassing is voor jouw situatie.

Gedragstherapie kan namelijk ook werken voor angststoornissen. Nu heb je zelf geen angststoornis, maar het kan dus zijn dat je seks gerelateerde angst hebt. Met gedragstherapie bestrijd je deze angstgevoelens, door je brein als het ware strategieën te laten ontwikkelen om met die angstgedachten om te gaan.

Hypnotherapie

Niet de meest algemene vorm van therapie, maar als bijvoorbeeld seksueel misbruik een aandeel heeft gehad in de ontwikkeling van vaginisme, kan hypnotherapie een oplossing zijn. Het lijkt vrij veel op gedragstherapie, maar nu wordt de gedragsverandering niet bewust gedaan, maar onbewust, via hypnose dus.